Singlemaltmen

Het grootste gebied van Schotland is de Highlands, 25.656 vierkante kilometer (Nederland is 41.543 vierkante kilometer). Echter kent het niet de meeste distilleerderijen, die vind je in de Speyside. Het gebied is zo groot dat het in drie regio’s onderverdeelt kan worden.

- Noordelijke Hooglanden, Daar waar het gebied vol met bergen staat, onstuimig is en rijk aan waterbronnen is. het begint in Inverness en loopt door tot het noordelijkste punt van het vaste land, Wick. Doordat het grootste gedeelte aan het water ligt hebben veel whisky’s een zilt tintje.

- Westelijke Hooglanden, dit strekt zit uit van Oban tot Fort William. Dit gebied heeft nooit veel distilleerderijen gekend en op dit moment zijn alleen Oban en Ben Nevis hier nog actief. Whisky’s uit dit gebied zijn doorgaand zacht en vol. 

- Centrale Hooglanden, zoals de naam al doet vermoedden ligt dit centraal in de Highlands, een heel eigen karakteristieke kent dit gebied niet. Geografisch gezien is het wel een eigen regio. Daar waar de distilleerderijen in het noorden van het gebied meer neigen naar de Speyside, is het in het zuiden meer naar de Lowlands.

Smaaknotities: De Highlands staan bekend om de kwaliteit van haar whisky. de Whisky's zijn over het algemeen genomen Full body, fruitig met gerookte specerijen. 

Bekende whisky’s: Dalmore 15, Glendronach 12 en Oban 14.

De regio die tussen de Highlands en het noorden van Engeland ligt, staat ook bekend als the Gardens of Scotland. Met zijn rijke aarde groeit hier verreweg de meeste gerst van heel Schotland. Daarnaast kent de Lowlands ook grote steden als Glasgow, Edinburgh en Aberdeen. 

Daar waar bijna alle distilleerderijen in Schotland voor een tweevoudige distillatie kent de Lowlands een aantal distilleerderijen die voor een drievoudige distillatie kiezen. Rosebank en Auchentoshan doen dit, al is het laatste distillaat tot nu toe van Rosebank gedestilleerd in 1993. Helaas kent de Lowlands niet heel veel actieve distilleerderijen, sommige worden her-opent, sommige zijn nieuw en sommige zijn al jaar en dag gesloten. 

Smaaknotities: Vrijwel geen whisky uit de Lowlands kent turf, hierdoor is de whisky lichter, verfijnder en droger dan andere regio’s. Lowland whisky kent ookwel de naam: Feminine dram of the Lowland Ladies. Dit doordat er geen turf wordt gebruikt en de whisky bij veel vrouwen en beginnende whisky drinkers goed in de smaak valt. 

lowland whisky’s zijn over het algemeen zacht, droog en verfijnd met smaaktoetsen van gras, honing, cream, toffee en kaneel. 

Bekende whisky’s: Glenkinchie 10 en 12 jaar, McClelland’s Lowland single malt, en sinds kort de Bladnoch 10 .

Volgens sommige hoort de Speyside bij de Highlands en wordt deze alleen maar apart benoemd om het grote aantal distilleerderijen die hier gevestigd zijn. Hier ben ik het niet mee eens, de Speyside kent echt zijn eigen identiteit. Met de meeste distilleerderijen per vierkante kilometer, bijna 60 stuks en de rivier Spey welke dwars door de Speyside stroomt en het gebied hier zijn naam aan dankt. Hier kun je de oudste nog werkende distilleerderij vinden, Strathisla in Keith, al actief sinds 1786 en de kleine distilleerderij van Speyside ligt in Forres, de Benromach Distillery. 

Door het milde klimaat en veel zon kent de grond, gerst en turf in de Speyside een eigen identiteit als ook mede door de vele grote waterreserves welke ondergronds liggen. De whisky heeft niet zo’n volle body als we die kennen vanuit de Highlands, maar de geuren en smaken zijn wel rijker en complexer. Tonen welke terug komen zijn Fruit, bloemen, licht rook en een droge smaak. In de afdronk is de speyside whisky vaak snel vervlogen en door de droge smaak blijft hij ook niet echt ‘plakken’ in je mond. Vroeger was whisky uit de Speyside de ‘Gentleman’ Whisky.

Smaaknotities: Fruitig, bloemen, Vanille, gedroogd fruit en een licht rook randje. 

Speyside whisky staat niet bekend als een full body, maar als een complexe whisky waar telkens weer iets gebeurt. 

Bekende whisky’s: Macallan, Dalwhinnie 15, Glenlivet 12 en Glenfiddich 15

Deze regio wordt gevormd door de eilanden Arran, Skye, Mull, Lura en de Orkney-eilanden. Ook deze regio valt volgens sommige onder de Highlands en is officieel niet een whisky regio. Ook hier ben ik het niet mee eens, niet zozeer omdat de eilanden samen een identiteit hebben. maar voornamelijk omdat ze stuk voor stuk echt anders zijn dan de Highlands. Tuurlijk zijn er genoeg overeenkomsten het zijn tenslotte whisky’s uit Schotland, maar iemand die al langer whisky drinkt kan je zo vertellen of het een Island whisky is of niet. Een eiland wat niet bij de Islands hoort (klinkt vreemd, een eiland welke niet bij de eilanden horen) is Islay, later hier meer over. 

Er is geen andere regio met zo’n diversiteit aan smaken, maar twee smaken zijn bepalend, Zout en Peat. Elke (uitzonderingen daargelaten) Island whisky heeft smaak notities van zou en peat. Sommige nog steviger en zwaarder dan andere, denk bijvoorbeeld aan een Highland Park 12, hier merk al je goed de smaken, maar hier is ook ruimte voor florale geuren en smaken. Neem je een talisker skye bijvoorbeeld dan merk je dat zout en peat veel meer aanwezig.

Smaaknotities: Zout, Peat, Olie, Honing, Zwarte peper, pekel. 

Islands whisky’s zijn stevige full body peated whisky’s maar hier is nog volop ruimte voor zachtere subtiele tinten. 

Bekende Whisky’s: Jura 10, Talisker sky, Highland park 10.

Als er een eiland van Schotland uitspringt dan is het Isle of Islay wel. Het enige Eiland dat een eigen whisky regio is en dat is niet zomaar. De distilleerderijen van Islay zijn anders dan anders. Misschien kun je zelfs stellen dat dit de grote jongens whisky’s zijn. Zout, peat, rook, pekel en soms zelfs medicinaal zijn veel gebruikte termen als het om Islay whisky gaat. Behalve bij Bruichladdich, dit is de enige distilleerderij van Islay welke geen peated whisky’s maakt. Wel maken zij Port Charlotten en Octomore, wat daarentegen echte peated whisky’s zijn. Octomore heeft zelfs het record op haar naam staan. 

Op het moment zijn er 8 distilleerderijen actief op Islay. Turf was lange tijd de enige brandstof op het eiland en dat merk je nog steeds in de malts. Port Ellen is voor sommige een niet onbekende naam, in 1983 sloten de distilleerderij haar deuren maar sinds 1987 voorziet zij alle andere distilleerderijen van gemoute gerst. 9 oktober 2017 heeft Diageo aangekondigd dat Port Ellen haar deuren weer opent in 2020. 

Smaaknotities: Zout, peat, rook, pekel, medicinaal en jodium zijn veel gebruikte termen. 

Islay whisky valt onder de zwaarste whisky’s van Schotland en eigenlijk wel van de wereld. 

Bekende whisky’s: Laphroaig 10, Ardbeg 10, Lagavulin 16 en bowmore 15

Het schiereiland dat ooit meer dan 30 distilleerderijen kende en de whisky hoofdstad van de wereld werd genoemd heeft er nu nog maar 3 over. rond 1850 slonk het van 34 naar nog maar 15 en rond de eerste wereld oorlog waren er nog maar twee over. Springbank en Glen Scotia, en in 2004 opende Glengyle haar deuren waar Kilkerran vandaan komt. Springbank is bij iedereen bekend, bij Springbank komen drie whisky’s vandaan. Longrow, Hazelburn en Springbank. Wat veel mensen misschien niet weten is dat Glengyle is geopend door J&A Mitchell and Co Ltd. zij hebben ook de Springbank distilleerderij in bezit. 

Smaaknotities: Pekel, Rook, Gedroogd fruit, Vanille, Toffee

Campbeltown whisky’s zijn stevig met zachte toetsen van Gedroogd fruit, vanille en Toffee.

Bekende whisky’s: Glengyle Kilkerran 8, Glen Scotia, 15 en Springbank 10